Gratis werken als starter: slim of dom? De eerlijke waarheid die je verder helpt
Je hebt je aanbod staan. Misschien zelfs al een website. Je hebt gepost op social media. En toch… geen klanten. Het knaagt. Twijfel steekt de kop op. “Ligt het aan mij?” En dan komt de vraag: moet ik nu gratis gaan werken om ervaring op te doen? Of ondermijn ik dan mijn waarde?
Als businesscoach heb ik tientallen ondernemers geholpen bij het zetten van de juiste stappen aan het begin van hun reis. En geloof me: ik snap de twijfel. Ook ik begon met gratis werken. Maar niet zonder strategie. In deze blog vertel ik je waarom gratis werken soms juist een gouden zet is — en hoe je dat slim aanpakt zonder je waarde te verliezen.
Na het lezen van deze blog weet je:
- Wanneer gratis werken wél een slimme zet is
- Hoe je er waardevolle ervaring, reviews en klanten uit haalt
- En hoe je de stap maakt van gratis naar betaald, zonder onzekerheid
Je hebt alles klaarstaan — maar waar blijven je klanten?
Je hebt je bedrijf gestart vol enthousiasme. Je aanbod staat. Misschien heb je zelfs al een mooie website gebouwd, je Instagram-account gevuld met posts en stories, en een paar keer verteld wat je te bieden hebt. Maar… er gebeurt niets.
De aanmeldingen blijven uit. Je krijgt geen DM’s. Niemand vraagt om je hulp. En dat stemmetje in je hoofd wordt steeds luider:
“Doe ik iets verkeerd? Ben ik wel goed genoeg? Had ik dit moeten doen?”
Je kijkt om je heen en ziet anderen ogenschijnlijk moeiteloos klanten aantrekken. Je vraagt je af: “Hoe dan? Wat doen zij anders?”
Misschien voel je ook al druk op de ketel:
- Omdat je je loondienstbaan hebt opgezegd
- Omdat er nú geld moet binnenkomen
- Omdat je partner of omgeving vraagt hoe het gaat
- Omdat je vooral zelf ontzettend graag wilt dat dit lukt
En dan komt die ene gedachte: “Misschien moet ik iets gratis aanbieden, gewoon om ervaring op te doen…”
Maar meteen daarop volgt de twijfel: “Ja maar… dan geef ik mijn waarde toch weg? Dat hoort toch niet?”
Die innerlijke strijd is zó herkenbaar. En het lastige is: beide kanten voelen waar. Je wílt klanten, je wílt ervaring, je wílt bouwen aan je business — maar je wilt jezelf ook serieus nemen. Niet onder je waarde werken.
Toch is dit precies het punt waar veel ondernemers van koers kunnen veranderen — als ze het goed aanpakken. Want wat als gratis werken, tijdelijk en met strategie, juist de snelste weg is naar het opbouwen van vertrouwen, ervaring én betalende klanten?
Gratis werken is geen zwakte, het is een slimme strategie (als je het goed aanpakt)
Er hangt in ondernemersland een soort taboe op “gratis werken”. Alsof je jezelf dan niet serieus neemt. Alsof je je waarde weggooit. Maar dat is een eenzijdige en vaak veel te zakelijke manier van kijken naar iets wat in de praktijk ontzettend waardevol kan zijn.
Want laten we eerlijk zijn: Niemand — echt niemand — wordt vanzelf goed in zijn vak. Je leert door te doen. Door te oefenen. Door fouten te maken, feedback te krijgen en te ontdekken wat werkt (en wat totaal niet).
Waarom zouden we dan verwachten dat je als ondernemer zonder ervaring meteen volle tarieven vraagt, een heldere positionering hebt én klanten die staan te trappelen?
Dat is alsof je van een leerling-piloot verwacht dat hij meteen passagiersvluchten uitvoert. Natuurlijk werkt dat niet zo.
Wat ik in de praktijk zie, is dat veel starters in een soort verlamming raken:
- Ze durven geen geld te vragen, omdat ze onzeker zijn over hun kunnen.
- Maar ze durven ook niet gratis te werken, omdat “dat je waarde zou ondermijnen”.
- En dus doen ze … niets. Ze blijven hangen in perfectioneren, plannen maken, Insta-posts maken die weinig opleveren.
En juist daar gaat het mis. Want je leert pas echt ondernemen door meters te maken. Door met échte mensen te werken. Door gesprekken te voeren, door feedback te krijgen, door te merken waar je klanten op aanslaan en wat je nog te finetunen hebt.
Daarom is mijn kernvisie:
Gratis werken is geen zwaktebod als je het inzet als leer- en groeistrategie.
Sterker nog: de meeste succesvolle ondernemers zijn precies zo begonnen.
Ze gaven gratis sessies, maakten logo’s in ruil voor een review, testten hun aanbod met pilotklanten tegen gereduceerd tarief. Niet omdat ze zichzelf niet serieus namen — maar juist omdat ze hun vak serieus namen.
lees verder onder dit blok
Gratis Masterclass: In 5 stappen van vakidioot naar succesvol ondernemer
Groeien met je business zonder dat je jouw identiteit verliest (of je een dertien-in-dozijn ondernemer) wordt.
Het is tijd dat je een business bouwt die past bij jóu.
❌ Niet bij wat je businesscoach wil.
❌ Niet bij de strategie die je bij een ‘grote ondernemer’ hebt gezien.
❌ En al helemaal niet bij een omzetdoel dat je hebt gekozen omdat je dacht dat het zo hoorde.
Kom je ook. De eerstvolgende Masterclass is aanstaande woensdag om 10:00
Wanneer is gratis werken een slimme zet?
1. Als je net start en nog geen klanten hebt
Je hebt een aanbod, maar nog geen praktijkervaring. Dan is het logisch (en waardevol!) om die eerste meters te maken met proefklanten, testtrajecten of pilotprojecten.
Voorbeeld: Je bent net afgestudeerd als grafisch vormgever. Je biedt vijf mensen gratis een logoconcept aan in ruil voor een review en feedback. Zo bouw je portfolio én vertrouwen op.
2. Als je je aanbod nog aan het verfijnen bent
Je voelt dat je “iets goeds” in handen hebt, maar je weet nog niet exact hoe je het moet formuleren of verkopen. Door met echte mensen te werken, ontdek je de taal van je klant, wat zij écht nodig hebben en wat jij te bieden hebt.
Voorbeeld: Je hebt een coachtraject ontwikkeld, maar merkt dat het nog niet lekker verkoopt. Door gratis met een paar klanten te werken, ontdek je waar je ze écht mee helpt — en kun je je traject aanscherpen.
3. Als je behoefte hebt aan praktijkvertrouwen
Soms weet je rationeel wel dat je iets kunt, maar voel je dat nog niet in je onderbuik. Door ervaring op te doen, ga je merken: hé, ik kan dit. Mijn aanpak werkt. Mensen hebben hier echt iets aan.
Voorbeeld: Je vindt het spannend om te verkopen. Door gratis waarde te leveren ervaar je dat mensen blij zijn met je hulp — en groeit je zelfvertrouwen vanzelf.
Wanneer is gratis werken géén goed idee?
1. Als je blijft hangen in ‘gratis’ zonder plan
Zodra je te lang blijft geven zonder iets terug te vragen — zoals een review, een aanbeveling of een vervolgdeal — raak je snel ontmoedigd. Gratis werken moet tijdelijk en doelgericht zijn.
2. Als je gratis blijft werken uit angst om geld te vragen
Dan zit er geen strategie achter, maar een belemmerende overtuiging: “Wie ben ik om hier geld voor te vragen?” In dat geval is er innerlijk werk te doen. Gratis werken lost die twijfel niet op.
3. Als je het doet om ‘aardig gevonden te worden’
Je waarde ligt niet in of mensen je aardig vinden, maar in de transformatie die je hen kunt bieden. Ondernemen gaat over impact maken — niet over pleasen.
Ondergraven gratis sessies mijn waarde niet?
Nee, zolang je er bewust en tijdelijk voor kiest. Je werkt niet gratis omdat je niets waard bent, maar omdat je weet dat waarde niet alleen in geld zit — het zit óók in:
- Feedback van echte klanten
- Reviews die je later op je website gebruikt
- Zelfvertrouwen in je vak
- Ervaring die je aanbod sterker maakt
Zie het als een investering in je bedrijf. Net zoals je ook investeert in een opleiding, tools of je website.
Hoeveel moet ik gratis doen? Wanneer stop ik ermee?
Tot je het moment voelt waarop je denkt: “Wacht even… dit is zó waardevol, ik wil (en durf!) hier geld voor te vragen.”
Dat moment komt vanzelf, en vaak sneller dan je denkt. Veel ondernemers ervaren na 3 tot 5 gratis trajecten al dat hun aanpak stevig genoeg staat om er een prijskaartje aan te hangen.
Wat als ik niet goed genoeg ben?
Niemand is “goed genoeg” zonder ervaring. Het enige verschil tussen een starter en een expert is oefening. Als je wacht tot je alles perfect kunt, start je nooit. Door te doen, word je goed.
an ik ook korting geven i.p.v. gratis werken?
Zeker. Als je al iets meer vertrouwen hebt of je doelgroep serieus is, kun je starten met een pilotprijs of gereduceerd tarief. Denk aan:
- €295 voor een traject dat straks €997 kost
- 50% korting voor je eerste 5 klanten
- “Betaal wat je kunt”-formule
Zolang je het maar duidelijk communiceert als testfase, is dit een waardevolle tussenstap.
lees verder onder dit blok
Gratis Masterclass: In 5 stappen van vakidioot naar succesvol ondernemer
Groeien met je business zonder dat je jouw identiteit verliest (of je een dertien-in-dozijn ondernemer) wordt.
Het is tijd dat je een business bouwt die past bij jóu.
❌ Niet bij wat je businesscoach wil.
❌ Niet bij de strategie die je bij een ‘grote ondernemer’ hebt gezien.
❌ En al helemaal niet bij een omzetdoel dat je hebt gekozen omdat je dacht dat het zo hoorde.
Kom je ook. De eerstvolgende Masterclass is aanstaande woensdag om 10:00
“Ik heb nu geld nodig, dus gratis werken kan ik me niet veroorloven.”
Dat begrijp ik volkomen. Toch is de vraag: wat kost het je als je nu geforceerd gaat verkopen zonder ervaring, zonder social proof, zonder zelfvertrouwen?
Je verkoopt dan misschien één traject, maar raakt ontmoedigd als het niet stroomt. Dat is niet duurzaam.
Wat helpt:
- Zorg voor een (tijdelijke) bijbaan of houd je loondienst deels aan
- Bouw in de tussentijd aan je ervaring en netwerk
- Zie gratis werken als een investering in je langetermijninkomen
“Ik wil serieus genomen worden — dat lukt toch niet als ik dingen gratis weggeef?”
Juist wel. Mits je er helder over communiceert. Als je zegt: “Ik draai nu een pilot, dit is tijdelijk en in ruil voor een review”, straal je professionaliteit uit. Je laat zien dat je aan het bouwen bent, niet dat je onzeker bent.
Wat helpt:
- Noem het geen ‘gratis sessie’, maar een pilot, proefproject of testronde
- Stel duidelijke voorwaarden: review, feedback, zichtbaar mogen delen
- Communiceer wanneer het aanbod stopt
Praktische tips: Zo werk je gratis zonder jezelf tekort te doen
Gratis werken is geen doel op zich — het is een strategisch middel om te groeien, te leren en vertrouwen op te bouwen. Met de juiste aanpak voorkom je dat je blijft hangen in ‘geven zonder grens’, en bouw je juist sneller richting een winstgevend bedrijf.
Hier zijn vijf praktische tips:
Bedenk een pilot met een heldere kaders
Noem het geen “gratis sessie”, maar een pilottraject. Zo positioneer je jezelf als iemand die bouwt aan iets waardevols.
Voorbeeld:
“Ik start met een pilot van mijn nieuwe coachtraject. Ik bied 3 gratis sessies aan in ruil voor een review en feedback. Na deze pilot bepaal ik de definitieve vorm én prijs.”
Zorg dat je het aantal plekken beperkt (bijv. 3 of 5) en een duidelijke looptijd communiceert.
Bepaal vooraf wat jij eruit wilt halen
Stel jezelf deze vragen:
- Wat wil ik leren over mijn aanbod?
- Wat wil ik te weten komen over mijn klant?
- Welke content (reviews, quotes, verhalen) wil ik verzamelen?
Zo voorkom je dat je ‘zomaar’ gaat geven. Je weet precies waarom je het doet.
Denk in ruilwaarde: jij geeft tijd en energie, zij geven inzichten, zichtbaarheid of een testimonial terug.
lees verder onder dit blok
Gratis Masterclass: In 5 stappen van vakidioot naar succesvol ondernemer
Groeien met je business zonder dat je jouw identiteit verliest (of je een dertien-in-dozijn ondernemer) wordt.
Het is tijd dat je een business bouwt die past bij jóu.
❌ Niet bij wat je businesscoach wil.
❌ Niet bij de strategie die je bij een ‘grote ondernemer’ hebt gezien.
❌ En al helemaal niet bij een omzetdoel dat je hebt gekozen omdat je dacht dat het zo hoorde.
Kom je ook. De eerstvolgende Masterclass is aanstaande woensdag om 10:00
Begin in je directe netwerk
Je eerste klanten zitten vaak dichterbij dan je denkt. Je hoeft niet meteen te adverteren. Ga eerst kijken wie jij al kent die hier baat bij kan hebben. Vaak denken we veel te moeilijk. Denk aan:
- Bekenden uit je vorige werk
- Oud-klasgenoten of collega’s
- Mensen die je al volgen op social media
- Moeders van het schoolplein
Verzamel zichtbaar bewijs
Vraag na afloop om:
- Een geschreven of video-review
- Een aanbeveling op LinkedIn
- Een korte quote met toestemming om te delen
Gebruik dit materiaal op je website, Instagram, salespagina of e-mails. Het is social proof waarmee je de volgende klant overtuigt — en die betaalt wél.
Conclusie
Gratis werken als starter is geen zwaktebod, het is een slimme strategie — als je het bewust en tijdelijk inzet. Je doet ervaring op, leert je klant begrijpen, scherpt je aanbod aan en wint vertrouwen in jezelf. Het is een investering in je fundament. En juist dat fundament zorgt ervoor dat je straks wél stevig kunt staan voor je waarde.
Ik ben Diana, businesscoach voor ondernemers die hun bedrijf niet op trucjes willen bouwen, maar op echte waarde. Ik geloof in leren door te doen, maar ook in grenzen stellen, stevig staan en je strategie slim neerzetten. In mijn programma Master Your Business leer je niet alleen verkopen — je leert écht ondernemen, vanuit visie én vertrouwen.
Wil je direct aan de slag?
👉 Kijk vandaag nog: Welk aanbod zou ik kunnen testen in een pilot?
👉 En: Wie uit mijn netwerk zou ik durven benaderen om dat mee te oefenen?
lees verder onder dit blok
Gratis Masterclass: In 5 stappen van vakidioot naar succesvol ondernemer
Groeien met je business zonder dat je jouw identiteit verliest (of je een dertien-in-dozijn ondernemer) wordt.
Het is tijd dat je een business bouwt die past bij jóu.
❌ Niet bij wat je businesscoach wil.
❌ Niet bij de strategie die je bij een ‘grote ondernemer’ hebt gezien.
❌ En al helemaal niet bij een omzetdoel dat je hebt gekozen omdat je dacht dat het zo hoorde.
Kom je ook. De eerstvolgende Masterclass is aanstaande woensdag om 10:00